آیا استرس میتواند موجب سکته مغزی شود؟
کلینیک زاهد : افراد وقتی استرس دارند زیاد میشنویم که میگویند: «دارم سکته مغزی میکنم!» اما آیا واقعا استرس میتواند موجب سکته مغزی شود یا این فقط یک بزرگنمایی است؟ بله، استرس میتواند احتمال سکته مغزی را بالا ببرد.
سکته مغزی
سکته مغزی یکی از علتهای شایع مرگ و ناتوانی در دنیاست و برای هرکسی و در هر سنی میتواند رخ دهد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، فشارخون بالا، بیماری قلبی، کلسترول بالا
، دیابت و سیگارکشیدن را شایعترین علتهای سکته مغزی میداند؛ اما سکته مغزی دلایل کمتر شایعی هم دارد که باید بدانید.
کوکائین
استفاده از کوکائین میتواند:
. رگهای خونی را فشرده و مسدود کرده و جریان خون به سمت مغز را کاهش داده یا ببندد.
. ضربان قلب و فشارخون را بالا ببرد و سبب خونریزی در مغز شود.
دیگر مواد مخدر هم میتوانند سبب سکته مغزی شوند، مثلا ماریجوانا و متامفتامین و هروئین. مصرف زیاد نوشیدنیهای انرژیزا نیز میتواند ریسک سکته مغزی را افزایش دهد.
استرس به اندازهی دیگر ریسک فاکتورهای حوادث قلبی و عروقی (مثلا دیابت و فشارخون بالا و سیگار) موجب سکته مغزی نمیشود. توضیح دادن و سنجیدن استرس کار سختی است، اما چیزی که خیلی خوب میدانیم این است که استرس اثرات منفی بر این ریسک فاکتورها داشته و فشار زیادی به قلب وارد میکند
سوراخی در قلب
همهی افراد با یک سوراخ ریز در قلب متولد میشوند. با رشد جنین در رحم مادر، این منفذ اجازه میدهد خون از سمت راست قلب به سمت چپ آن جریان داشته باشد. در شرایط رشد نرمال، این سوراخ بلافاصله بعد از تولد بسته میشود. سپس نوزاد شروع میکند به استفاده از ریهها برای تنفس.
اما در یک چهارم افراد این سوراخ بسته نمیشود. خیلی وقتها این منفذ باز مشکلاتی ایجاد میکند. برخی از افراد هرگز نمیدانند که سوراخی در قلبشان دارند؛ اما این نقص ساختاری یکی از علتهای کمتر شایع سکته مغزی است. خونی که از دهلیز راست به دهلیز چپ نشت میکند میتواند سبب تشکیل لخته خون شود. این لخته به سمت مغز حرکت کرده و سبب سکته مغزی میشود.
لخته خون در پاها و لگن
گاهی لخته خون در رگهای خونی پاها و لگن تشکیل میشود. این اتفاق میتواند ناشی از آسیب، بیتحرکی، مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری، هورمون درمانی یا اختلالات لخته خون باشد. زنان باردار نیز احتمال دارد به این عارضه دچار شوند که به آن ترومبوز رگهای عمقی (DVT) میگویند. این لختهها میتوانند تکهتکه شده و عروق تغذیهکنندهی مغز را مسدود نمایند.
قرصهای پیشگیری از بارداری
قرصهای پیشگیری از بارداری با دوزهای بالایی از استروژن میتوانند ریسک سکته مغزی را به دنبال داشته باشند. خصوصا خانمهایی که فشارخون بالا دارند، چاق هستند و یا سیگار میکشند بیشتر در معرض این عارضهاند. قرصهای پیشگیری از بارداری هورمونی میتوانند مکانیسمهای تشکیل لخته خون را در بدن فعال کنند.
پارگی در رگ گردن
آسیبی در گردن یا برخی از عوارض میتوانند سبب پارگی در دیوارهی شریان در گردن شوند. بعد از شکافته شدن بافت، خون به بیرون نشت کرده و لخته خون تشکیل میدهد. اگر این لخته به اندازه کافی بزرگ باشد میتواند جریان خون را به سمت مغز بند بیاورد یا کاهش دهد. پارگی رگ گردن، علت یک پنجم موارد سکته مغزی در افراد زیر ۶۰ سال میباشد.
پارگی رگ گردن معمولا به عمل جراحی نیاز ندارد. بدن شما میتواند در عرض چند هفته یا چند ماه این پارگی را ترمیم کند. پزشک ممکن است یک داروی رقیقکنندهی خون تجویز کند تا به این ترمیم کمک نماید. در دورهی نقاهت نباید فعالیت سنگین انجام دهید.
درمان سرطان سینه
گاهی درمانهای سرطان سینه میتوانند موجب تشکیل لخته خون شوند.
بیشتر بخوانید
چه کنیم تا سکته نکنیم؟
سکته مغزی، علل، علائم و پیشگیری از آن
7 راه پیشگیری از سکته مغزی
آیا استرس علت کمتر شایع سکته مغزی است؟
زندگی با اضطراب و استرس مداوم میتواند فشارخونتان را بالا ببرد. فشارخون بالا به مرور زمان میتواند به رگهای خونی آسیب بزند و سبب سکته مغزی بشود.
استرس به اندازهی دیگر ریسک فاکتورهای حوادث قلبی و عروقی (مثلا دیابت و فشارخون بالا و سیگار) موجب سکته مغزی نمیشود. توضیح دادن و سنجیدن استرس کار سختی است، اما چیزی که خیلی خوب میدانیم این است که استرس اثرات منفی بر این ریسک فاکتورها داشته و فشار زیادی به قلب وارد میکند.
هرچند امکان ندارد بتوانیم استرس و اضطراب را به طور کامل از زندگی حذف کنیم، اما توصیههای زیر کمک میکنند جلوی استرس و اضطراب زیاد را بگیرید:
. زیاد ورزش و استراحت کنید.
. به تغذیه سالم اهمیت بدهید.
. با دوستان و خانواده ارتباطتان را حفظ کنید، حتی اگر مجازی باشد.
. نگرانیهای خود را با یک دوست قابل اعتماد یا یک مشاور در میان بگذارید.
. هر روز موضوعی برای خندیدن و شاد بودن پیدا کنید.
. برای سرگرمیهای مورد علاقهتان و چیزهایی که به شما لذت میدهند بیشتر وقت صرف کنید.
. ورزشهای کششی انجام دهید و تکنیکهای تنفس عمیق را یاد بگیرید.
. هر روز برای خودتان وقت بگذارید، حتی اگر چند دقیقه باشد.
. وقتی احساس میکنید استرس و تنشتان در حال افزایش است، چند دقیقهای مکث کرده و از زاویه دیگری به موقعیتتان نگاه کنید.
. به خودتان این اجازه را بدهید تا به درخواستهایی که استرستان را زیاد میکنند نه بگویید.
. برای تسکین استرس سراغ الکل و سیگار نروید.
. اگر فکر میکنید استرستان زیاد است و خودتان قادر به کنترلش نیستید به یک روانشناس یا درمانگر مراجعه کنید.
نویسنده : مریم مرادیان نیری